Ankara TTO ve COVID-19

TÜBİTAK tarafından 26.03.2020 tarihinde açılan 1507-KOBİ AR-GE Başlangıç Destek Programı “Covıd-19 İle Mücadeleye Yönelik Çağrı” kapsamında COVID-19’un teşhis ve tedavisinde kullanılan ürünler, ortam koşullarının iyileştirilmesine yönelik ekipmanlar ile hastalıkların önlenmesinde etkili koruyucu ürünlerin geliştirilmesi konularında sunulacak Ar-Ge projelerinin destekleneceği açıklanmıştır. Değerlendirme süreci TÜBİTAK tarafından hızlı bir şekilde gerçekleştirilen çağrı kapsamında Ankara Üniversitesi Teknokent bünyesindeki 4 firma proje başvurularını Ankara Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi koordinasyonunda gerçekleştirmiştir. Futuris Elektronik Yazılım Ticaret Limited Şirketi’nin “Covid-19 Tespiti İçin Yüksek Çözünürlüklü Termal Kamera Tasarımı” projesi ise destek almaya hak kazanan 32 proje arasında yer almıştır.

TÜBİTAK ARDEB 1004 “Yüksek Teknoloji Platformları” çağrısı kapsamında; Ankara Üniversitesi’nin yetkinliği, vizyonu ve hedefleri doğrultusunda “Rejeneratif ve Restoratif Tıp Araştırmaları ve Uygulamaları (Re-Tıp)” alanı, araştırma program alanı olarak belirlenmiş, 1004 başvurusu desteklenmeye hak kazanmıştır.

1. Fazda gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda, 2 Üniversite-APYK, 2 Ar-Ge Merkezi APYK, 1 AB ortak ile Rejeneratif ve Restoratif Tıp Araştırmaları ve Uygulamaları Yüksek Teknoloji Platformu (Re-Tıp) oluşturulmuştur. Platform kapsamında planlanan sekiz projede, 11 üniversite (8 yurtiçi, 3 yurtdışı), 1 Uluslararası Araştırma Enstitüsü, 1 teknoloji tabanlı Firma ve Şehir Hastanesi olmak üzere 14 farklı Kurum’dan araştırmacı ve danışmanlar görev alacak olup, Re-Tıp Araştırma Programında, toplam 20 kurum/Kuruluş projelerde yer alacaktır. 27/02/2020 tarihinde gerçekleştirilen 1.Faz panel değerlendirmesi sonucunda ‘’Rejeneratif ve Restoratif Tıp Araştırmaları ve Uygulamaları (Re-Tıp)’’ Araştırma Programı’nın 1.faz başvurusu kabul edilerek 2.Faz’a geçmesi TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir.

Araştırma Platformu içerisinde yer alan projeler tanı kiti geliştirilmesinden, kök hücre kaynaklı tedavi protokollerinin geliştirilmesi, Upk hücre üretim ve izolasyon çalışmaları, organ-on-the-chip sistemleri, üç boyutlu yazıcı temelli doku ve organ mühendislik ürünlerinin geliştirilmesine kadar birçok farklı yaşam bilimlerine ve rejeneratif ve restoratif tıp temeli araştırma/geliştirme çalışmasını bünyesinde barındırmaktadır.  Araştırma programında odaklanılacak teknolojiler ile salgına yönelik geliştirilecek teknolojiler paralel teknolojiler olarak görülmektedir. Bu kapsamda Re-Tıp araştırma programı COVID-19 ile mücadeleye yönelik gerçekleştirilen birçok Ar-Ge çalışmasına katkı sağlayacak niteliktedir. Özellikle araştırma programı kapsamında yürütülecek kök hücre tedavi yöntemleri, tanı kiti geliştirilmesi çalışmaları COVID-19 salgını ile mücadelede odaklanılan 2 teknoloji olarak ön plana çıkmaktadır. 

AB Katılım Öncesi Mali Yardım Programı (IPA-2) kapsamında yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı’na Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nün yürütücülüğünde Ankara TTO ve Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası (SEİS) ortaklığı ile 19 Haziran 2019 tarihinde başvuru yapılan ve desteklenmeye hak kazanan “Ankara Innovative Cancer Theranostics Development Center (AnkaTheraHub)” projesine COVID-19 vb. enfeksiyon hastalıkları ile mücadele edilmesi amacıyla aşı/ilaç/tanı kiti geliştirilmesine yönelik eklemelerin de yapılmasına yönelik T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, AB Türkiye Delegasyonu ve Avrupa Komisyonu ile görüşmeler sürdürülmektedir.

Ankara Üniversitesi Teknokent’te yer alan MOTAKK (Moleküler Tanıda Dış Kalite Kontrol) firması, laboratuvarlarda viral enfeksiyonlarının tanısında kullanılan moleküler yöntemler için dış kalite kontrol panellerine COVİD-19’u da ekleyerek, COVİD-19 testlerinin gerçekleştirdiği laboratuvarlarda kalite kontrol çevrimlerinin gerçekleştirilmesi konusunda T.C. Sağlık Bakanlığı ile protokol imzalamıştır.

MOTAKK, Ankara Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. A. Mithat BOZDAYI yürütücülüğünde Ankara Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilen ve TÜBİTAK 1003-Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı kapsamında desteklenen bir projesinin çıktısı olarak şirketleşmiştir. KOSGEB ve TÜBİTAK destekleri ile dış kalite kontrol çevrimlerindeki panel sayısını arttıran ve hızlı Ar-Ge yapabilme yeteneği kazanan MOTAKK, COVİD-19 testlerinin gerçekleştirildiği laboratuvarların dış kalite kontrol çevrimlerinin, salgın sürecinde yapılabilmesini sağlayarak, testlerin güvenilirliğini arttıracaktır.

TÜBİTAK Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Destek Grubu tarafından “1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında “COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri, Sorunlar ve Çözümler” başlıklı, 27 Nisan 2020 tarihinde açılan ve 4 Mayıs 2020 tarihinde kapanan özel çağrı kapsamında Ankara Üniversitesi’nden 20 adet proje başvurusu gerçekleştirilmiştir.

TÜSEB tarafından açılan 2020 çağrıları kapsamında; İlaç Geliştirme Alanında Uygulamalı Proje İşbirliği Çağrısı’na Eczacılık Fakültesi’nden 1 adet proje başvurusu gerçekleştirilmiştir.

Salgın ile mücadele kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların önemli bir bölümünü oluşturan COVID-19’un sosyal/ekonomik/toplumsal etkilerinin araştırılması hususuna yönelik Ankara Üniversitesi bünyesinde 2 adet Ar-Ge projesi TÜBİTAK 1002 programı kapsamında sunulmuştur.

Ankara Kalkınma Ajansı, Ankara’nın ve ülkemizin COVID-19 salgını ile mücadelesine katkı vermeyi; salgının yayılımının en aza indirilmesi ve kontrol altına alınmasını, başta risk altındaki gruplar olmak üzere toplum sağlığının korunması ve salgının olumsuz sosyo-ekonomik etkilerinin hafifletilmesi amacıyla “COVID-19 İle Mücadele ve Dayanıklılık Programı’nı başlatmış ve 30 Nisan 2020 tarihine kadar başvuruları kabul etmiştir. 3 öncelikli alanda açılmış olan çağrı kapsamında Ankara Üniversitesi’nden 3 adet, Ankara Teknokent Yönetici A.Ş. tarafından 1 adet başvuru gerçekleştirilmiştir.

Üniversitemiz web sayfasına bilgilendirme amacıyla Koronavirüs (COVID-19) sekmesi (https://www.ankara.edu.tr/covid-19/) konulmuştur. Öğrencilerimizi, öğretim elemanlarımızı ve kamuoyunu bilgilendirici notlar ve duyurular sürekli güncellenerek yayımlanmaktadır.

COVID-19 salgını ile ilgili ekonomik, sosyal ve tıbbi alanlarda önemli çalışmalarda bulunan üniversitemize Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal tarafından 25 Nisan tarihinde ziyarette bulunulmuştur. Prof. Dr. Hasan Mandal; aşı ve ilaç çalışmalarını soluksuz sürdüren Kök Hücre, Kanser Araştırma ve Biyoteknoloji Enstitülerindeki araştırmacılarımızın çalışmalarını yerinde izlemiştir.

24-26 Nisan 2020 tarihlerinde Avrupa Komisyonu tarafından düzenlenen #EUvsVirus Challenge hackathonunda, yaklaşık 20 olası koronavirüs sorunu (ör. Ekipmanın hızlı üretimi, üretim kapasitelerinin artırılması, bir ülkeden diğerine aktarılması ile ilgili bilgi ve çözümlerin) ele alınarak AB Tek Pazarında hızlı bir şekilde geliştirilmeleri ve konuşlandırılmaları amaçlanmıştır. Ankara Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisimizden uzmanlarımız da katılımcıların geliştirdikleri projelere mentorluk yaparak EuvsVirus Hackathon’unda yerlerini aldılar.

COVID-19 Türkiye Platformu koordinasyonunda 2 Nisan 2020 Perşembe günü “Aşı ve İlaç Geliştirme Sanal Konferansı” düzenlendi. Üç oturumda 14 konuşmacının yer aldığı konferans, TÜBİTAK’ın sosyal medya hesaplarından canlı olarak yayınlandı. İlaçların yeni hedeflere konumlandırması, ilaç geliştirme, yenilikçi tedavi yöntemleri ve aşı geliştirme konularının konuşulduğu programda, Ankara Üniversitesi akademisyenlerimizden Prof. Dr. Hakan Akbulut, Prof. Dr. Aykut Özkul ve Dr. Mehmet Altay Ünal konuşmacı olarak yer almışlardır.

Ankara Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’nin uygulayıcı kuruluş olduğu TÜBİTAK – 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı (BiGG) kapsamında uzmanlarımız, 23 girişimci adayı ile online eğitimler gerçekleştirerek TÜBİTAK Panel Değerlendirmelerine hazır hale gelmelerinde yardımcı oldular.  Eğitimler devam ederken, Covid-19 salgınının yarattığı orta ve uzun vadeli sorunlara entegre olabilecek şekilde projeler pivot edilerek yenilikçi çözümler geliştirildi.

22-29 Nisan 2020 tarihleri arasında dört, 4-8 Mayıs tarihleri arasında üç tane olmak üzere toplamda yedi konuşma bir dizi webinar serisi şeklinde akademisyenlerimiz tarafından gerçekleştirilmiştir.  İnsan, teknoloji ve sağlık gibi konuların ele alındığı bu seride salgın sonrası senaryo durumları hakkında kamuoyu bilgilendirilmiştir.

COVID-19 salgını başlangıcından itibaren tüm ulusal ve uluslararası destekler web, sosyal medya ve mail marketing aracılığıyla ilgili araştırmacılara duyurulmuştur. Mail marketing duyuruları aracılığıyla elde edilen veriler sayesinde çağrılarla ilgilenen araştırmacılar ile temasa geçilerek birçok çağrıya TTO desteğiyle başvuru yapmaları sağlanmıştır. Ayrıca konu üzerinde çalışma yapan araştırmacılarımızın başarıları yine web, sosyal medya aracılığıyla duyurulmuştur.